Dziś w rozbudowanych laboratoriach za usługą mikroskopów bada się próbki w świetle odbitym od jej nawierzchni. Można badać wzrokiem tym samym niektóre składniki strukturalne jak również właściwości konkretnego materiału. Takie kontrole co chwila chętniej realizuje się także w ramach nauki studenckiej.

W celu przeanalizowania mikrostruktury metali realizuje się badania struktury materiałów . Uzyskuje się je na ogół za sprawą mikroskopu optycznego, powiększając widok o mniej więcej 20 do 1800 razy. Wykorzystywany mikroskop metalograficzny pozwala na kontrolę próbki w świetle odbitym od jej powierzchni, w takim razie nawet najcieńsze szlify są nieprzezroczyste i nie wolno użytkować do nich oświetlenia światła przechodzącego przez przyrząd. Występuje w następstwie tego przymus szlifowania i polerowania powierzchni metalu do zwierciadlanego poblasku.

Szlifowanie i polerowanie rodzi zawsze drobne zdeformowania chudej osłonki powierzchniowej, co w wybranych przypadkach ogranicza kontrolę odpowiedniej struktury metalu. Dlaczego robi się to wszystko? Otóż obserwacja mikrostruktury pod mikroskopem pozwala na: stwierdzenie okazałości i szkicu ziaren, z jakich składa się sprezentowany metal (obróbka metali) lub stop, dostrzeganie wtrąceń niemetalicznych oraz mankamentów wewnętrznych, identyfikowanie osobnych elementów fazowych i strukturalnych. Asystuje także w ustaleniu zastosowanej technologii wytwarzania artykułów, jak odlew, przeróbka plastyczna, obróbka cieplna.

Przygotowywanie zgładów do analizy na mikroskopie świetlnym mieści: wycięcie próbki, szlifowanie i doskonalenie nawierzchni oraz jej trawienie. W ciągu wycinania trzeba zwracać uwagę, żeby nie uczynić jakichkolwiek zmian strukturalnych, wywołanych zgniotem czy nagrzaniem. Po roboczej obróbce mechanicznej zgłady szlifuje się na papierach ściernych o coraz mniejszym ziarnie. Następnym działaniem jest polerowanie, jakie ma na celu doprowadzenie zgładu do poziomu lustrzanego, bez jakichkolwiek rys. Ocenę jakości wypolerowanej nawierzchni przeprowadza się na mikroskopie przy 100-krotnym powiększeniu. Zwykle użytkowanym przyrządem do badania metalograficznego jest mikroskop Le Chateliera.

Odnośnie badania metalograficznego wielce ważna jest diagnostyka techniczna (energodiagnostyka.pl/) urządzenia, jaka zezwoli nam na gruntowne scharakteryzowanie próbki. Trudzi się ona diagnozą stanu technicznego maszyny poprzez zbadanie cech przebiegów roboczych. Nie możemy o niej zapominać pod żadnym pozorem, dlatego że może przyczynić się to do niedobrego wyniku badań.